فلسفه جدید با دکارت در فرانسه یا با فرانسیس بیکن در انگلستان شروع می شود.وقتی واژه «جدید»را در این مورد به کار می بریم معلوم می شود که معتقد به گسستی بین این دوره با دوره قرون وسطی هستیم.سبب این اعتقاد این است که بسیاری از فیلسوفان این دوره تصریح کرده اند که در صدد ایجاد طرحی نو در فلسفه هستند.گواه آن عنوان برخی از کتب آنان است.مثلا فرانسیس بیکن کتاب خود را نوارغنون نامید.
برخی بر آن هستند ظهور دوره ای نو در تاریخ امری محتوم و جبری ومستقل از آدمیان است.این تصور خطاست.جدید بودن عل و عوامل عینی و انضمامی دارد.از جمله معلول پدیده ای نام بردار به علم تجربی است.فیلسوفان این دوره نوعا با عتم تجربی آشنا بودند.از رهگذر مواجهه فلسفه کهن با علم جدید بود که فلسفه نو متولد شد.فیلسوفان لاجرم در برابر علم جدید موضع گیری کردند.این توجه جدی به علم از زمان دکارت شروع شد و تا کنون ادامه دارد.این گرایش در مورد فیلسوفان نحله ایدئالیسم آلمانی صدق نمی کند.بحث ما در
باب فیلسوفانی است که به علم تجربی اعتنا و اهتمام جدی داشته اند –اعم از فیلسوفان خردگرا وتچربه گرا.
درآمد
چرا علاوه بر فلسفه باید تاریخ فلسفه را نیز بخوانیم؟ اگوست کنت گفته است: آن قدر که تاریخ فلسفه خود فلسفه است تاریخ علم خود علم نیست. پس بر حسب این گفته تاریخ فلسفه خود فلسفه است. تاریخ فلسفه مرور فلسفه کتاب های نو در باره فیلسوفان کهن نوشته می شود-هر کدام از دید ومنظر جدید.این بدین معنا نیست که آراء فیلسوفان گذشته جملگی درست است بلکه به قول کاپلستون حتی اگر آراء فیلسوفان گذشته خطا باشد از این خطاها درس می آموزیم.نیز گفته اند: کسی که از تاریخ فلسفه اطلاعی ندارد دانش آموخته محسوب نمی شود.زیرا خیلی بی معنی است که وقتی به سراغ گذشته می رویم جباران و ویران گران دنیا را بشناسیم ولی سازندگان فرهنگ وتمدن بشری، فیلسوفان ودانشمندان را نشناسیم. در زبان فارسی کتاب های زیادی در باب گذشته فرهنگی بشر ترجمه ومنتشر شده است. این گذشته فرهنگی در کتاب های تاریخ علم و تاریخ فلسفه مجال انعکاس یافته است.خوش بختانه در سال های اخیر از این دست کتاب ها زیاد منتشر شده است.از جمله مجلدات تاریخ فلسفه کاپلستون که فقط یک جلد آن تا کنون منتشر نشده است.از تاریخ های علم، تاریخ علم دمپیر و هال و وستفال ورندل وآلن جی.دیباس برای مطالعه توصیه کردنی اند. | |